Dlaczego dokarmiamy ptaki zimą i czy ma to sens?
Ludzie dokarmiają ptaki zimą z kilku powodów. Najczęściej jest to chęć pomocy zwierzętom w czasie mrozów i niesprzyjającej pogody, kiedy nie mają dostępu do naturalnego pożywienia. Większość osób chce przyciągnąć ptaki do swoich ogrodów i na balkony, gdyż oglądanie ich z bliska jest bardzo przyjemne.
Jakie gatunki ptaków najczęściej korzystają z karmników?
Najczęściej do karmników przylatują ptaki małe, żywiące się nasionami, owocami i owadami. Są to sikorki, wróble, kowaliki, dzwońce, dzięcioły, sójki, jemiołuszki, czyże, szczygły, kosy, gołębie, sroki.
Kiedy zacząć i kiedy zakończyć dokarmianie?
Dokarmianie dzikich ptaków i innych zwierząt zaczynamy w momencie braku dostępu do ich naturalnego źródła pokarmu. Nie ma konieczności dokarmiania ptaków, kiedy nie ma mrozu, a terenu nie pokrywa warstwa śniegu. Dokarmianie możemy rozpocząć nieco wcześniej, aby ptaki wiedziały, gdzie mogą przylecieć, kiedy zabraknie im naturalnego pokarmu. W naszych warunkach możemy zacząć dokarmiać ptaki końcem listopada i w grudniu, w zależności od pogody. Dokarmianie kończymy w marcu, kiedy przyroda budzi się do życia.
Czym bezpiecznie karmić ptaki zimą?
Najlepszy pokarm dla ptaków:
- Nasiona: słonecznik, orzechy włoskie, laskowe i ziemne (niesolone, rozdrobnione), dyni, siemienia lnianego, konopi, kaszy gryczanej, kukurydzy, zbóż, gotowe mieszanki
- Warzywa i owoce: gotowane owoce i warzywa (bez soli i dodatków), świeże owoce np. jabłka, gruszki, śliwki
- Tłuszcz: słonina, boczek (niesolone), kule tłuszczowe.
Czego absolutnie nie podawać ptakom?
Do karmnika nie podajemy chleba i innego pieczywa, resztek potraw, słodyczy, chrupek, paluszków.
Rodzaje karmników dla ptaków
Karmniki dla ptaków możemy podzielić ze względu na materiał lub rodzaj pokarmu.
- Karmniki drewniane – najbardziej tradycyjne i popularne. Mogą stać na nóżce, wisieć na gałęzi lub haku. Z reguły składają się z tacy i daszku chroniącego od śniegu. Karmniki drewniane wybierają miłośnicy naturalnych i przyjaznych środowisku materiałów. Bardzo ładnie wtapiają się w otoczenie ogrodu.
- Karmniki drewniane ze szklaną lub plastikową zasuwą/podajnikiem – ułatwiają dozowanie pokarmu i jego uzupełnianie.
- Karmniki metalowe – mogą mieć różne formy, np. tuby z siatki. Najczęściej są to tuby na orzechy i kule tłuszczowe. Ich minusem jest materiał nieizolujący ptasich nóżek od zimna w porównaniu z drewnianym. Odporne na warunki pogodowe są karmniki ze stali nierdzewnej.
- Karmniki plastikowe – coraz częściej pojawiają się w ofertach sklepów. Są to karmniki z przyssawkami na okno, tuby na nasiona, orzechy i kule. Ich atutem jest lekki materiał i łatwość w czyszczeniu. Karmniki plastikowe występują w różnych formach, kształtach i kolorach (np. przezroczyste do zamontowania na szybie).
- Karmniki z recyklingu – wszelkiego rodzaju pojemniki i tacki po żywności, kubki porcelanowe i ceramiczne, puszki metalowe, plecione karmniki z gałązek.
Gdzie powiesić lub ustawić karmnik (bezpieczeństwo przed kotami i drapieżnikami)
W ogrodzie
Głównym zagrożeniem dla pożywiających się ptaków są zwierzęta domowe jak koty i psy, dlatego karmniki wieszamy lub stawiamy w bezpiecznej odległości od ich przebywania. Najbezpieczniej karmnik zawiesić na gałęzi lub na budynku. Dobrze, żeby ptaki miały swobodny dostęp do karmnika i łatwość ucieczki np. na drzewo w razie zagrożenia (kota, psa lub większego ptaka).
W bloku, na balkonie
Karmnik możemy zamontować na szybie okna lub na balkonie. Pamiętajmy o zachowaniu porządku, aby pokarm nie zaśmiecał chodników i innych mieszkań np. sąsiedzkich balkonów i parapetów. Dokarmiając ptaki w mieście, pamiętajmy także o wodzie, która w miastach jest słabiej dostępna dla zwierząt.
Jak często dokarmiać i ile sypać?
- Częściej w trakcie silnych mrozów i opadów śniegu, np.2-3x dziennie
- Rzadziej, kiedy pogoda pozwala ptakom na samodzielne zdobywanie pokarmu
- Mniejsze a częstsze porcje ograniczają gnicie pokarmu
Higiena karmnika – czyszczenie i zapobieganie chorobom
Karmnik czyścimy dokładnie 1 raz w sezonie, wiosną po zakończeniu dokarmiania. W razie większych zabrudzeń karmnik czyścimy częściej. Plastikowe i metalowe karmniki czyści się łatwiej i szybciej, dzięki czemu można to robić częściej.
Regularne sprawdzanie czystości i usuwanie resztek pokarmu i odchodów ogranicza przenoszenie się groźnych dla ptaków chorób.
Woda dla ptaków
Zimą warto zapewnić ptakom dostęp do czystej wody. Jest to bardzo istotne podczas przymrozków i mrozów. Woda powinna być ciepła, gdyż zima szybko się wychładza. Należy ją często zmieniać.
Robimy kule tłuszczowe i mieszanki – szybkie i proste przepisy DIY
Przepis podstawowy na kule tłuszczowe:
- Przygotuj smalec, nasiona, orzechy, sznurek, foremki
- W rondelku rozpuść smalec i olej kokosowy
- Wsyp składniki i dobrze wymieszaj.
- Nałóż do foremek i wstaw do lodówki do zastygnięcia
- Zawieś mieszankę w foremkach za pomocą sznurka
- Jeśli chcesz zawiesić bez foremek, zrób wcześniej otwór na sznurek (szpikulcem lub grubą igłą ze sznurkiem)
- Robiąc kule tłuszczowe, mieszamy miękki smalec z ziarnami, formujemy kulki, wkładamy do lodówki i po zastygnięciu wkładamy do karmników lub podajników na kule.
Podsumowanie
Pamiętajmy o regularnym dokarmianiu ptaków, jeśli już zadomowiły się w naszym karmniku. Usuwajmy resztki, pamiętajmy o wodzie. Sadźmy w ogrodach i na tarasach krzewy i drzewa, dzięki którym będą mogły na stałe zamieszkiwać blisko nas. Możemy posadzić jarzębinę, bez czarny, głóg, dereń, dziką różę. Dzięki temu będziemy mogli cieszyć się ich widokiem nie tylko latem, ale i zimą.
FAQ — najczęściej zadawane pytania
-
Czy można dokarmiać ptaki przez cały rok?
Mając własny ogród, nie ma konieczności dokarmiania dzikich zwierząt. Aby zwabić je do ogrodu, trzeba posadzić w nim atrakcyjne dla nich rośliny, które zapewnią im schronienie i pokarm. Także w mieście nie musimy dokarmiać ptaków, choć jest to częsty widok.
-
Czy dokarmianie przyzwyczaja i rozleniwia ptaki?
Regularne napełnianie karmnika przyzwyczaja ptaki do stałego dostępu do łatwego pokarmu. Dlatego nie robimy tego, kiedy same mogą zaleźć pokarm w okolicy. Jeśli już zaczęliśmy to robić, dokarmiajmy je systematycznie.
-
Jaki jest bezpieczny pokarm dla ptaków?
Jeśli nie mamy pewności co do pokarmu, wybierzmy gotowe mieszanki, które możemy kupić w sklepach ogrodniczych, zoologicznych lub w pobliskich sklepach. Na pewno bezpieczne będą nasiona słonecznika, pszenica, kukurydza, łuskane orzechy laskowe i włoskie, własnoręcznie suszone lub świeże jabłka i gruszki.
-
Jak ochronić karmnik przed kotami?
Karmnik musi być zamontowany powyżej wysokości, na którą kot jest w stanie skoczyć z ziemi, czyli 1,8-2 m. Po grubym drewnianym pniu będzie łatwiej się wspiąć niż po cieńszym metalowym. Warto zapewnić ptakom bezpieczne schronienie na pobliskich gałęziach.
