Jesień to dla ogrodników czas przygotowania ogrodu, tarasu i balkonu do zimy. To czas porządkowych prac na trawnikach, rabatach, skrzyniach z warzywami, tunelach i szklarniach.
Jesienne prace w ogrodzie sprawią, że wiosną zasadzone rośliny odwdzięczą się zdrowym i bujnym wzrostem. Poniżej znajdziesz listę 13 jesiennych zadań w ogrodzie, wraz z krótkim opisem, celem ich wykonania i narzędziami, które warto mieć pod ręką.
1. Grabienie liści z trawnika, rabat i ścieżek
Jak to zrobić? Regularnie zbieraj opadłe liście z trawnika, podjazdów i chodników. Liście na rabatach ściółkowanych zrębkami, korą lub bez ściółki możesz zostawić na zimę, chyba że jest ich bardzo dużo. Wtedy lepiej zebrać nadmiar liści i wyrzucić na kompost lub oddzielne miejsce na kompostowanie liści.
Cel: Grabienie liści zapobiega gniciu trawy, chorobom grzybowym trawnika i pozwala utrzymać ogród w porządku.
Narzędzia: metalowe lub plastikowe grabie do liści, mechaniczne urządzenie do zbierania liści, kosiarka, taczka lub worek ogrodowy na zebrane liście.
2. Ostatnie koszenie i pielęgnacja trawnika
Jak to zrobić? Przed przymrozkami skoś trawnik nie niżej niż 4 cm. Wrzesień i październik to dobry moment na jesienne nawożenie trawnika nawozami jesiennymi. Wzmacniają darń i pomagają przetrwać trawnikowi w dobrym stanie do wiosny.
Cel: Zbyt długa trawa przysypana gruba warstwa śniegu jest narażona na rozwój pleśni śniegowej.
Narzędzia: kosiarka, nawóz jesienny do trawnika.
3. Sadzenie cebulek kwiatowych, które zakwitną wiosną
Jak to zrobić? Posadź cebulki tulipanów, narcyzów, krokusów, czosnków na głębokości 2 razy większej niż ich wysokość. Podłoże powinno być żyzne, odchwaszczone. Dołek warto zaprawić kompostem lub dobrą ziemią ogrodową. Cebulki możemy sadzić luzem lub w grupach. Wybierajmy zdrowe i duże cebule. Na rabatach cebulki warto sadzić w plastikowych koszyczkach, które zapobiegają zjedzeniu ich przez gryzonie.
Cel: Kolorowy i kwitnący ogród wiosną.
Narzędzia: sadzarka do cebulek, mała łopatka, kompost, koszyczki do cebulek
4. Plewienie i nawożenie grządek warzywnych i rabat
Jak to zrobić? Odchwaść ziemię na grządkach i rabatach, spulchnij motyczką lub pazurkami, wyściółkuj kompostem lub dodaj obornik. Na rabatach możesz pozostawić przekwitnięte kwiatostany bylin np. jeżówek. Dzięki temu przyciągniesz do ogrodu ptaki, którym smakują nasiona wielu roślin ogrodowych. Na rabatach bylinowych usuń zmarznięte liście i pędy. Nie musisz tego robić dokładnie, niewielka ilość rozłoży się przez zimę. Późną jesienią rabaty i grządki możesz nawieźć obornikiem.
Cel: Poprawa struktury gleby i jej żyzności na następny sezon.
Narzędzia: motyczka, szpadel, widły amerykańskie, taczka, podkładka pod kolana, rękawice ogrodowe.
5. Zbieranie owoców i warzyw
Jak to zrobić? Zbierz ostatnie warzywa i owoce (jabłka, gruszki, pigwy, winogrona). Warzywa korzeniowe (np. marchew, buraki) zbierz i przechowuj w piwnicy lub skrzynkach z piaskiem. Możesz jeszcze zebrać zioła jak mięta, rozmaryn, melisa, tymianek, majeranek i ususzyć je na zimę.
Cel: Zabezpieczenie plonów na zimę.
Narzędzia: kosz ogrodowy, nożyk do warzyw, skrzynki.
6. Wysiew nasion i sadzenie warzyw odpornych na mróz, na zbiór wiosenny
Jak to zrobić? Jesienią sadzimy czosnek ozimy, wysiewamy szpinak i rukolę, marchew i pietruszkę. Po wysiewie podlewamy regularnie jeśli jesień jest sucha. Wysiewy warto dobrze oznaczyć znacznikami do roślin.
Cel: Wcześniejsze wschody i zbiór warzyw.
Narzędzia: nasiona, cebulki, znaczniki do roślin.
7. Sadzenie drzew i krzewów owocowych, ozdobnych i iglaków
Jak to zrobić? Jesień to świetny czas na sadzenie drzew owocowych i róż. Gleba jest wilgotna i jeszcze ciepła. Rośliny zdąża przed zimą się ukorzenić. Młode okazy należy starannie zabezpieczyć przed mrozem i szkodnikami (sarny, dziki, zające). Wrażliwe na mróz drzewka brzoskwiń czy moreli lepiej sadzić wiosną. Jesień i wczesna wiosna to czas sprzedaży drzewek i krzewów owocowych (malin, porzeczek, agrestu) z odkrytym korzeniem. Są tańsze od sprzedawanych w pojemnikach, dzięki czemu sadząc więcej roślin możemy zaoszczędzić. Korzenie warto namoczyć wcześniej w wiaderku z wodą. Jesienią możemy także sadzić iglaki i drzewa liściaste kopane z gruntu (np. na żywopłoty).
Cel: Niektóre rośliny lepiej się przyjmują posadzone jesienią, startują też szybciej na wiosnę.
Narzędzia: szpadel, wiadro na wodę lub konewka, dobra ziemia kompostowa, paliki do podparcia, sznurek.
8. Przycinanie pędów malin jesiennych
Jak to zrobić? Zbierz ostatnie owoce z krzewów. Po opadnięciu liści zetnij pędy jesiennych malin na wysokość 5-10 cm od ziemi. Zbierz i wygrab razem z liśćmi. Ziemię wokół malin możesz wyściółkować kompostem lub przekomponowanym obornikiem. Pędy odmian malin letnich wycinamy po zbiorze, aby przed zimą wyrosły młode. Nie tniemy ich jesienią. Jesień to również dobry czas na sadzenie malin kopanych z gruntu. Sadzonki możemy kupić w lokalnych szkółkach ogrodniczych, sklepach internetowych, a nawet marketach.
Cel: Usunięcie porażonych liści i pędów, wiosną maliny wypuszczą młode pędy, na których zawiążą owoce.
Narzędzia: sekator, grabie do liści, rękawice.
9. Wykopywanie karp i bulw kwiatów takich jak dalie, mieczyki, frezje, begonie
Jak to zrobić? Pierwsze jesienne przymrozki zetną kwiaty i liście dalii, która nie jest na nie odporna. Ścinamy wtedy pędy na wysokość 10-15 cm nad ziemią, usuwamy z nich resztki liści i delikatnie wykopujemy bulwy, aby ich nie uszkodzić widłami lub szpadlem. Podobnie wykopujemy cebule i kłącza kwiatów, które nie zimują w gruncie (mieczyk, frezja, paciorecznik). Karpy, bulwy, cebule i kłącza przechowujemy w garażu, piwnicy lub innym chłodnym pomieszczeniu w plastikowych lub drewnianych skrzynkach przysypane trocinami lub piaskiem. Regularnie sprawdzajmy stan bulw i usuwajmy uszkodzone (pleśniejące, zgniłe), aby nie porażały pozostałych.
Cel: Zabezpieczenie karp, bulw i cebul na zimę. Wiosną po ustaniu przymrozków możemy je ponownie posadzić do gruntu i donic.
Narzędzia: sekator, szpadel, widły amerykańskie, łopatki, taczka, podkładka pod kolana, rękawice ogrodowe, skrzynki wypełnione piaskiem, trocinami, gazetami.
10. Cięcie i wiązanie traw ozdobnych i iglaków
Jak to zrobić? Jesienią zwiąż trawy mocnym sznurkiem lub zapleć warkocze. Trawy ozdobne możesz także przyciąć lub całkowicie ściąć 20 cm nad ziemią. Jeśli nie wyglądają ładnie, są nadłamane przez wiatr, lepiej je ściąć. Drzewka iglaste (tuje, jałowce) warto obwiązać dookoła sznurkiem (np. naturalnym, mało widocznym sznurkiem jutowym).
Cel: Wiązanie traw ozdobnych zapobiega łamaniu się ich i robieniu bałaganu na trawniku, rabatach i ścieżkach. Obwiązanie iglaków sznurkiem ochroni je przed wyłamywaniem się pędów podczas intensywnych opadów śniegu.
Narzędzia: mocny sznurek, wstążki, nóż.
11. Zabezpieczenie roślin wrażliwych na mróz i przymrozki
Jak to zrobić? Okryj agrowłókniną lub stroiszem rośliny nieodporne na mróz. Rośliny można owijać dookoła lub zakładać kaptury. Róże obsyp ziemią lub korą tworząc wokół karpy kopczyk. Zioła w zielniku oraz rabaty bylinowe możemy okrywać gałązkami iglaków (stroiszem). Rośliny w donicach na balkonach i tarasach również należy zabezpieczyć. Do pomieszczeń chowamy te wrażliwe na przymrozki jak oleander, oliwka. Odporne drzewka i krzewy chronimy poprzez obsypanie wierzchniej warstwy ziemi w donicy korą, zrębkami. Donicę stawiamy na podkładce izolującej od ziemi, obkładamy jutą, kartonami lub wkładamy do pudełka obłożonego styropianem.
Aby donice z dekoracyjnymi roślinami np. iglakami wyglądały schludnie, możemy udekorować je jutowym materiałem obwiązanym kolorową wstążką.
Cel: Ochrona przed przemarznięciem pędów, korzeni, wysuszającym zimowym wiatrem.
Narzędzia: agrowłóknina (mata, rolka, kaptur), maty jutowe, sznurek jutowy, nożyczki ogrodowe.
Więcej informacji o tym jak okrywać rośliny na zimę znajdziesz na naszym blogu.
12. Czyszczenie i konserwacja narzędzi ogrodowych
Jak to zrobić? Umyj, naostrz i naoliw narzędzia ogrodowe, takie jak sekatory piły, łopatki, motyczki, grabki i przechowaj w suchym miejscu. Opróżnij i schowaj węże ogrodowe, oczyść kosiarki i sprzęt ogrodowy.
Cel: Zabezpieczenie sprzętu przed korozją i przedłużenie jego żywotności.
Narzędzia: woda z detergentem, szczotka, osełka, smar, szmatka.
13. Zawieszenie budek lęgowych i przygotowanie karmników dla ptaków
Jak to zrobić? Jesienią warto zawiesić na drzewach budki lęgowe dla ptaków. Ochronią się w nich ptaki zimujące w naszym kraju. Zawieś także karmnik w ulubionym miejscu. Jeśli nie zdarzyłeś oczyścić go wiosną zrób to przed wsypaniem jedzenia. Kiedy spadnie śnieg lub zrobi się mroźnie możesz zacząć dokarmiać ptaki ziarnem, nasionami, świeżymi lub suszonymi owocami, kulami tłuszczowymi, słoniną.
Cel: Wsparcie skrzydlatych przyjaciół zimą i przyciągnięcie ich do naszych ogrodów.
Narzędzia: budki dla ptaków, karmniki, mieszanki ziaren, suszone i świeże owoce, orzechy, kule tłuszczowe.
Podsumowanie
Jesień w ogrodzie to czas pracy, często podczas chłodnej i deszczowej pogody. To także czas nadziei na odpoczynek po cały sezonie i planowania na rok następny. Wykonując te prace, zadbasz o zdrowie roślin, piękny wygląd ogrodu, dobrą kondycję trawnika, a także piękną i kolorową wiosnę w ogrodzie i na balkonie. Do jesiennych prac będziesz potrzebować dobrej jakości narzędzi i akcesoriów ogrodniczych. Zajrzyj do naszego sklepu i zobacz, czy masz wszystko, czego potrzebujesz, aby jesienne prace w ogrodzie były łatwiejsze i przyjemniejsze.